Papier papierowi nierówny. Jakie są ich rodzaje i przeznaczenie?

Właściwości papieru, jego gramatura, zastosowanie czy nawet wykończenie – różnic pomiędzy arkuszami czy ryzami może być wiele. Jak można podzielić papier według rodzajów oraz jego wykorzystania.

Oto klasyfikacja, która pokazuje, jakie są typy poszczególnych arkuszy – prawidłowy dobór materiału jest przecież kluczowy dla osiągnięcia optymalnego efektu.

Papier jest surowcem, który w szczególnym stopniu musi uwzględniać różnice pomiędzy poszczególnymi rodzajami. Diametralnie inne muszą być parametry materiału, który posłuży do seryjnego wydruku w biurze, a inne – w przypadku, gdy papier zostaje wykorzystany na efektowne wizytówki.

Jeszcze innych właściwości oczekiwać będzie fotograf zakładający, że zrobione przez niego zdjęcia oczarują odbiorców nie tylko efektem wizualnym, ale również gładkością wydruku.

Jak powstaje papier, czyli włókna na sitku

Zrozumienie tego, czym jest papier wymaga pojęcia samej jego specyfiki i wykonania. Materiał ten stanowi zestawienie włókien, które tworzą zwartą masę ułożoną na sicie. W ten sposób papier może przyjąć dwie formy:

• nawijanego zwoju
• arkuszy pociętych na wymiar.

Papier, w zależności od swojego przeznaczenia i specyfikacji technicznej poddawany jest odrębnym pracom wpływającym na jego właściwości techniczne. To m.in.:

• odwadnianie
• prasowanie
• osuszanie
• formowanie.

Może dojść również do wzbogacenia papieru – nadania mu specjalistycznych substancji wpływających na jego gładkość, odcień czy trwałość. Pakiet informacji dotyczących tych parametrów powinien być ustalony przed np. zleceniem drukarskim.

Rodzaje papierów a zastosowanie

W zależności od parametrów papieru oraz tego, jak ma zostać wykorzystywany, wyróżnić dwa podstawowe typy papieru: powlekany oraz niepowlekany. Oprócz nich inne rodzaje papieru to:

• samoprzylepny,
• syntetyczny,
• kartonowy,
• tektura,
• ekologiczny pochodzenia organicznego,
• ozdobny.

Kluczową kwestią jest podział papieru na materiał powlekany i niepowlekany.

Co oznacza taki podział? Zdecydowanie częściej używana jest warstwa offset, czyli niepowlekana. To surowiec, na który nie jest nałożona powłoka wpływająca na podwyższenie jego trwałości czy efekt nabłyszczenia. Stanowi ona standard w przypadku papieru powlekanego. O jego specyfice decyduje właśnie jakość i cechy powłoki. W ten sposób można osiągnąć efekt:

• matowy,
• półmatowy,
• błyszczący.

Czym charakteryzują się inne rodzaje papieru?

Pozostałe grupy papieru to materiały o dużym stopniu zindywidualizowania – właściwości, które wpływają na określone cechy materiałów. Wyróżnić można w ten sposób:

• papier samoprzylepny – standardowa wierzchnia warstwa wzbogacona jest klejem oraz podkładem zawierającym silikon,
• papier syntetyczny – podwyższony jakościowo surowiec, który charakteryzuje się większą odpornością na uszkodzenia, ścieranie czy wilgoć,
• karton – papier o wzmocnionej strukturze i dużej indywidualizacji pod kątem kolorystyki czy twardości materiału,
• tektura – sztywny surowiec o małych możliwościach nadania mu elastycznego formatu; papiery tego rodzaju używane są wyłącznie jako opakowanie i jego pochodne.

Podział papieru ze względu na właściwości

W zależności od specyfiki danego materiału, zmienia się również wykorzystanie papieru. Podstawowe opcje – powlekany i niepowlekany – zapewniają nadruk pod kątem standardowych zadań (np. arkusze biurowe) jak i produkcji materiałów marketingowych (etykiety, katalogi reklamowe). Nie inaczej wygląda zastosowanie papieru specjalistycznego. Materiał samoprzylepny to naturalny wybór w przypadku tworzenia produktów pod kątem druku offsetowego i generowania etykiet.

Materiały o dużej sztywności i twardości surowca – w zależności od grubości, stopnia powleczenia, białości czy zastosowanej faktury – mogą być używane jako forma ochronna dla produktów. W ten sposób stanowić mogą opakowania kartonowe na kosmetyki, okładki, teczki ofertowe czy produkty reklamowe.

Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że papier można podzielić pod kątem bardzo konkretnego zastosowania. W ten sposób wyróżnia się:

• zeszytowy – standardowy do zakupienia w sklepie, przeznaczony do zapisywania,
• maszynowy – m in do typowych urządzeń biurowych i druku,
• fotograficzny – światłoczuły o warstwie matowej lub błyszczącej,
• książkowy – wykorzystywany we wkładach drukarnianych,
• gazetowy – m in do druku typograficznego,
• ilustracyjny – o podwyższonej gładkości i gramaturze papierów; również używany do druku,
• okładkowy – usztywniany pod kątem obwoluty,
• kredowy – papier powlekany i z ograniczoną chłonnością,
• kalkujący – zapewniający kopiowanie napisanego tekstu.

Masa papieru i jego inne właściwości są istotne pod kątem ogólnej obróbki. Np. powlekane materiały będą charakteryzowały się inną chłonnością kleju niż kartony. Jakość włókien, wskaźniki g/m, rodzaj papieru zastosowanego w danym zadaniu – wszystko to prowadzi do jednego mianownika, jakim jest efektowność wydruku czy trwałość materiału.

Ważna w tym kontekście jest różnica, która dzieli papier offsetowy a kredowy.

Ten pierwszy jest szczególnie popularny w kontekście pism czy dokumentacji. Istotna okazuje się również skuteczna absorpcja tuszu. Papier offsetowy to także zróżnicowane gramaturowe – od 80 po 120 g/m². Takie parametry oraz inne możliwości indywidualizacji jego specyfiki mają jeszcze jedną zaletę – uniwersalność. W efekcie papier offsetowy to dziś najbardziej wszechstronny wariant dla biur, sekretariatów czy małych drukarni.

Podział papieru a gramatura

Rodzaje papieru można jednak postrzegać również nie przez pryzmat ich właściwości technicznych czy specyfiki materiałowej. Innym układem będą typy papieru w ujęciu kluczowej cechy, jaką jest gramatura papieru. To parametr określający jaka jest zawartość bazowego materiału na etapie produkcji. Patrząc na rodzaje papieru w ten sposób można wyróżnić następujące materiały:

• bibułka – maksymalnie 28 g/m²,
• papiery – 28-160 g/m² (ew. 200 g /m),
• bibuła – 65-250 g/m²,
• karton – 160-315 g/m²,
• tektura – powyżej 315 g/m².

Bez względu na typ i rodzaj, gramaturze należy poświęcić szczególną uwagę. Materiały z celulozy, kartony, papier standardowy – każdy z tych typów ma inne właściwości oraz możliwości. Stąd tak ważne jest, by rodzaje papieru i jakość ich włókien optymalnie dobierać pod kątem zadania czy dodatkowych elementów – zastosowanego kleju czy potrzeby samoprzylepności.

Zlecając realizację materiałów, które są przeznaczone do ogólnego obiegu warto zwrócić szczególną uwagę właśnie na specyfikację. Produkty powlekane najczęściej używane będą pod kątem nietypowego druku. Z kolei druk standardowy można ograniczyć wyłącznie do materiałów niższej klasy. Jeśli jednak w grę wchodzi wydruk dokumentów, które mają zachować jakość wizualną na lata, warto wybrać surowce wyższej jakości przeznaczone właśnie do tego typu archiwizacji.

Na czym polegają klasy papieru

Rodzaje papieru często mylone są z kwasowością tego surowca i podziałem według uznaniowego systemu. To kolejna klasyfikacja papieru, dzięki której można wskazać charakterystykę poszczególnych arkuszy. W ten sposób papier dzieli się na następujące klasy:

• I – najlepsze jakościowo produkty o dużej trwałości; np. papier kredowy
• II – wytrzymały papier dzięki czemu może być przeznaczony do ważnych jakościowo materiałów
• III – standardowa grubość i klasa optymalna pod kątem np. zeszytów; tworzony jest z celulozy
• IV – odporne papiery tworzone pod kątem specjalistycznych druków
• V – papiery o przeciętnej gramaturze tworzone do druku książek
• VI – surowiec do książek o nieco słabszej jakości materiału
• VII i VIII – papier gazetowy niższej jakości wykorzystywany np. do wydruku czasopism.

Oczywiście najczęściej spotykany jest papier klasy iii. Należy pamiętać, że klasy papieru i jego rodzaje ujmowane w tym układzie nie mają nic wspólnego z tym, czym jest format arkusza papieru. Według normy ISO 216 można w ten sposób wyróżnić warianty A, B i C.

Najczęściej spotykanym jest oczywiście popularny A4, czyli rozmiar, który używany jest do standardowych zadań biurowych. Należy zwrócić uwagę, że mogą się one znacząco różnić w kontekście gramatury. Przykładem jest tu np. papier kredowy, z którym kontakt percepcyjny – poprzez dotyk – jest zdecydowanie inny niż z materiałem do druku maszynowego.

Jak dobrze wybrać papiery?

Bardzo ważne jest ustalenie, jakie mają być ostateczne właściwości danego papieru – dotyczy to rodzaju oraz zastosowanej gramatury. Wizytówki, zaproszenia, broszury reklamowe, materiały POS, wydruk maszynowy – każdy z tych elementów wymaga diametralnie innych założeń technicznych. Niewątpliwie szczególnie ważną kwestią dla podziału papierów jest ich gramatura. Dotyczy to każdego typu produkcji materiałów – jakość włókna i ogólnej klasy jakie mają papiery przekłada się na ich odbiór wizualny i estetyczny. W tym kontekście rodzaj papieru bezwzględnie musi zostać dostosowany do specyfiki dokumentów czy zastosowania materiału wyjściowego.

Przykładem są wizytówki, dla których kredowy papier – jak możemy to dziś swobodnie określić – stał się już standardem. Warto jednak zauważyć, że w dostępne produkty mogą wykorzystywać papier kredowy o zróżnicowanych parametrach. Gramatura przekłada się na cenę ostatecznego produktu, ale również jego prezentację, efektowność oraz ogólną trwałość cechującą papiery.

Masz pytania, komentarze lub wątpliwości dotyczące papieru? Szukasz szczegółowych informacji o wydruku standardowym lub nietypowym? Skontaktuj się z nami – zapewniamy pełne doradztwo.

Możemy również skutecznie pomóc w doborze optymalnego rozwiązania dla Twojego zlecenia. Skorzystaj z zakładki „kontakt”, by dowiedzieć się, jakie rodzaje papieru będą optymalne do danej realizacji.