Grafika rastrowa i wektorowa – czym się różnią i gdzie są stosowane?

Grafika rastrowa a wektorowa to mnogość różnic, diametralnie inne zastosowanie i jeden wspólny mianownik – przynależność do ogólnej grafiki komputerowej. Kluczową kwestią jest wyraźnie inny sposób reprezentowania grafiki na komputerze. W efekcie – przekłada się to na proces obróbki obrazu, przetwarzania danych czy też zastosowanie programów niezbędnych do kreacji, edycji i innych prac wizualnych.

Różnica pomiędzy grafiką rastrową i wektorową trudna jest do zrozumienia bez właściwego ustalenia tego, czym jest sama grafika komputerowa. To forma aktywności wizualnej, która przy wykorzystaniu narzędzi informatycznych pozwala na wykorzystanie komputerów do tworzenia obrazów statycznych i dynamicznych. W efekcie przykładami zastosowań grafiki są zróżnicowane formaty:

• grafiki i obrazy,
• wizualizacja danych pomiarowych,
• wizualizacja symulacji komputerowych,
• projekty komputerowe (CAD),
• generowane efekty specjalne,
• gry komputerowe.

Dwa typy graficzne – większe możliwości edycji

Tworzone w ten sposób obrazy komputerowe powstają przy wykorzystaniu edytorów graficznych. Ze względu na sposób tworzenia danych materiałów można wyróżnić dwa typy, którymi są:

• grafika rastrowa, czyli obraz tworzony z pikseli – pojedynczych elementów,
• grafika wektorowa – obraz generowany z zaawansowanych krzywych.

Tak więc, grafika rastrowa i wektorowa to formaty, które można w grafice komputerowej dostosować do konkretnego zadania i projektu.

Grafika wektorowa – obraz oparty na matematyce

Format ten opiera się na tworzeniu zapisów obrazów, które oparte są na formułach matematycznych. W praktyce więc elementy stanowią fragmenty linii – to proste oraz łuki, które tworzą dane figury geometryczne oraz ich mutacje.

Można więc przyjąć, że grafika wektorowa to materiał, w którym każdy obraz generowany jest w oparciu o dziesiątki indywidualnych cech.

Mogą być nimi:

• kształty,
• położenie,
• barwa,
• efekt głębi czy ruchu.

Grafika wektorowa jest więc formą, w której obraz zostaje opisany poprzez układ figur geometrycznych oraz dodatkowych pól, które są nakreślone przez krzywe. W ten sposób dochodzi do kreacji danego kształtu w efektownej, nowoczesnej formule.

Pliki grafiki wektorowej

Formaty plików grafiki wektorowej są:

• ai,
• cdr,
• eps,
• svg.

Niewątpliwie angażując się w tworzenie grafiki wektorowej trzeba brać pod uwagę zaawansowanie techniczne. Pliki tego typu są obsługiwane poprzez wyspecjalizowane narzędzia takie jak Corel Draw czy Adobe Illustrator.

Wspomniane zaawansowanie techniczne jest problemem w kontekście edycji, ale nadzwyczaj ważną cechą dla utrzymywania jakości projektu.

Grafika wektorowa charakteryzuje się bezstratnością.

W praktyce oznacza to możliwość powiększania i zmniejszania obrazu bez wpływu dla jego szczegółów czy sposoby wyświetlania. W efekcie wariant wektorowy to rozwiązanie szczególnie istotne w przypadku np. reklamy zewnętrznej eksponowanej w układzie wielkoformatowym, np. przy druku banerów reklamowych. W ten sposób wektorowa grafika umożliwia skalowanie bez ograniczeń. Ważne jednak, by mieć do tego odpowiednie narzędzie – np. wspomniany Adobe Illustrator.

Cecha ta jest szczególnie istotna dla grafiki w kontekście logotypów. Możliwość stosowania swobodnych punktów, linii i tzw. krzywych Beziera rozlokowanych na układzie współrzędnych daje pełnię potencjału graficznego. Jednocześnie wektorowy cechuje się niezależnością wobec jakości.

Nie generuje efektu utraty ostrości, rozmazania czy wszelkich innych procesów osłabiających jego wydźwięk. Charakteryzuje się natomiast doskonałymi poziomami skalowalności, łatwą edycją i minimalizacją detali. Dzięki temu tak chętnie grafikę wektorową poleca się do do zaawansowanych projektów.

Nie jest to wyłącznie tworzenie logo. Wektorowość stanowi bardzo dobrą bazę w przypadku kreacji zindywidualizowanych czcionek. Równie chętnie tego rodzaju grafiki używa się do tworzenia map i materiałów stricte geograficznych. Grafika wektorowa ma szersze zastosowanie. Naturalnym polem wykorzystania wektorów są również wszystkie wydawnictwa użytkowe – materiały drukowane oraz ilustracje w książkach czy czasopismach.

Grafika rastrowa – efekt bliskości pikseli

Inaczej wygląda tworzenie grafiki rastrowej. Proces ten można wyobrazić sobie do kartki papieru, która zostaje podzielona na mini-kratki, w których znajdują się punkty tworzące jednolitą całość obrazu. To piksele; każdy z nich ma własne cechy użytkowe, ale dopiero w całości tworzą one właściwy obraz zaplanowany przez twórcę.

Grafika rastrowa – określana również jako bitmapowa – jest więc plikiem, który stworzony jest z pionowo-poziomej siatki pokolorowanych pikseli. Można porównać to do siatki punktów, która zawiera piksele o identycznej wielkości wyświetlanej na monitorze. Każdy z nich jest zindywidualizowany pod kątem położenia czy kolorystyki i dopiero w ujęciu całości grafiki oddaje specyfikę danego obrazu.

Pliki grafiki rastrowej

Tego typu grafika rastrowa zapisywana jest w wielu typach plików takich jak:

• jpg,
• jpeg,
• bmp,
• png,
• tif,
• ico,
• tga.

Niewątpliwą zaletą grafiki rastrowej jest duża możliwość edytowania i obróbki. Zapewniają ją standardowe programy do obróbki plików graficznych czy fotografii. W efekcie więc plik rastrowy zapisany w jednym z powyższych typów można zmienić zarówno przy wykorzystaniu zaawansowanego Adobe Photoshop jak i dzięki zwykłemu Paint.

Grafikę rastrową należy również przeanalizować pod kątem wariantów, jakie dają poszczególne formaty plików – np. png czy tiff. Popularność np. IfranView – jednego z najczęściej używanych programów do obróbki zdjęć czy grafiki – sprawia, że kompresja obrazów rastrowych i przygotowanie do druku jest wyjątkowo łatwa.

Trzeba jednak również wziąć pod uwagę wady takiego rozwiązania.

Choć grafiki rastrowe są łatwo edytowalne, wszelkie zmiany przekładają się na spadek jakości ostatecznego obrazu. W praktyce to charakterystyczny efekt graficznego “rozjechania” obrazu. Rastrowa grafika to często brak ostrości i efekt nienaturalnego układu pikseli.

Inną kwestią jest waga plików grafiki rastrowej. Są duże i ciężkie. Przesyłanie plików rastrowych będzie utrudnieniem np. w razie ich transferu internetem lub w kontekście wyświetlania na urządzeniach mobilnych. W porównaniu do plików wektorowych to ważny czynnik.

Warto pamiętać o tym, że raster nie jest formatem, który można wykorzystywać do tworzenia czy przesyłania logo. Ograniczenia skalowania, mały potencjał edytowania czy poziom szczegółowości obrazu sprawiają, że logo powinno być stworzone w oparciu o inne założenia techniczne. Rastrowa grafika ma więc swoje konkretne wady, o których należy pamiętać analizując różnice między typami czy wskazując zalety jakie ma plik rastrowy względem wektorowego.

Wektory kontra rastry – porównanie

Które rozwiązanie jest lepsze? Grafika rastrowa i wektorowa to wyraźne korzyści, ale i ograniczenia. Różnice między nimi są spore i nie dotyczą – jako mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka – wyłącznie samych pikseli. To także kwestia typu pliku przygotowywanego do druku, jakości wytyczanych punktów, przejścia kolorów czy innych elementów, na które zwróci uwagę profesjonalny grafik. Znajomość ich specyfiki – np. w kontekście utraty jakości czy możliwości programu do obróbki – jest nadzwyczaj istotna.

Ciekawy efekt kolorystyczny

Grafika rastrowa względem wektorowej zapewni z pewnością ciekawą grę kolorów. Zalety takiej opcji to większa gama odcieni, bardziej plastyczną prezentację danego efektu. Format takiego pliku najczęściej okazuje się ciekawszy i zapewnia lepsze przejścia barw. Trzeba jednak pamiętać, że rozwiązania rastrowe w grafice to także wyraźne problemy i ograniczenia. Będzie ona nieskuteczna wobec ewentualnego zwiększania rozmiaru plików. Staje się również archaiczna wobec rosnących wymagań dla grafiki używanej na urządzeniach mobilnych. Te, pobierając internet preferują lekkie pliki. W tym kontekście rastry nie będą najkorzystniejszym rozwiązaniem.

Opcje skalowania obrazu

Diametralnie inaczej wygląda charakterystyka grafiki wektorowej. W jej przypadku podkreślenie barw i generowany za ich pomocą obraz jest idealnie opracowany pod kątem skalowania i wszelkich zadań związanych ze sprawnym zmniejszaniem i zwiększaniem do różnych celów. Jeśli jednak zagłębić się w detale, warto pamiętać o specyfice tej technologii wobec ustawiania kolorów.

Grafika rastrowa nie umożliwi w pełni płynnych przejść pomiędzy odcieniami barwy. 

Niemniej wektory będą idealne w przypadku standardowych oraz bardziej zaawansowanych projektów materiałów reklamowych. Ulotki reklamowe, broszury reklamowe, wydruki promocyjne – w tym przypadku grafika wektorowa zapewni wszystkie pożądane funkcjonalności. Oczywiście będzie również najlepszą opcją w kontekście tworzenia logotypów itp.

Dlaczego warto znać różnice między grafiką wektorową a rastrową?

Raster a wektor to czynniki, które wpływają nie tylko na sferę wizualną reklamy czy projektu, ale również kwestie użytkowe. Stąd znajomość różnicy między nimi jest szczególnie istotna dla właściwej komunikacji pomiędzy:

• zleceniodawcą – np. działem marketingu firmy,
• studiem graficznym realizującym dany projekt,
• drukarnią, która zapewnia ostateczny wydruk.

Przeczytaj również: Druk offsetowy a cyfrowy – czym różnią się te popularne techniki druku

O ile dla laików nie ma zwykle znaczenia, jaki jest format przesyłanego czy otrzymanego pliku – jeśli tylko otworzył się prawidłowo – tak profesjonaliści, np. pracujący w branży grafik zwracają na to szczególną uwagę. Warto więc, w przypadku wszelkich ustaleń sprecyzować, jaki ma być format dostarczanego projektu czy materiałów, by uniknąć problemów, które mogą wynikać np. z kompresji itp.

Czy grafikę rastrową i wektorową można swobodnie mieszać?

Łączenie grafiki wektorowej i rastrowej jest możliwe i daje ciekawe opcje, ale ma również ograniczenia. O ile nie ma problemów z tym, by dokonać konwersji wektorów na rastry, inaczej jest w przypadku ruchu raster-wektor. Mechaniczna zmiana tego typu może nie zapewnić oczekiwanych parametrów jakościowych.

Specyfika formatu PDF

Warto pamiętać np. że plikiem łączącym potencjał obu formatów jest pdf. Za pomocą takiego formatu możliwa jest więc kompresja czy też zbudowanie efektu jaki dają krzywe rastrowe. Pdf będzie również niezłym rozwiązaniem w przypadku zdjęć itp. W sytuacji, gdy większość osób bezproblemowo korzysta z coraz większych korzyści, jakie dają popularne programy, warto – mając odpowiednią wiedzę – eksperymentować z grafiką.

Usługi graficzne każdego typu

Zastanawiasz się, jakie rozwiązanie będzie najkorzystniejsze w przypadku Twojego zlecenia druku? Różnice między typami wektorowymi i rastrowymi oraz ich zalety i wady brzmią tajemniczo? Chcesz dopasować grafikę wektorową do pliku pdf?

Skontaktuj się z nami – możesz liczyć na pełne doradztwo techniczne. Zapewnimy wsparcie w zakresie przygotowania materiałów wektorowych i rastrowych i dobierzemy odpowiedni plik zapisu – od jpg przez tiff po inne popularne rozwiązania. Służymy pomocą oraz doświadczeniem.